مکانیزم‌های ژنتیکی زیربنای دگرگونی‌های اصلی آناتومیک انسان‌ها

به گزارش گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا؛ دم یک ویژگی مشترک در سراسر قلمروی حیوانات است که عملکردهای مختلفی دارد، از کاربردهای دفاعی گرفته تا ارتباط با دیگران و حفظ تعادل. اجداد نخستی‌های انسان نیز دم داشتند و از آن برای گرفتن شاخۀ درختان استفاده می‌کردند. اما تقریباً 25 تا 20 میلیون سال پیش، دم از فسیل‌های انسان‌های نخستی ناپدید شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این نکته نشانگر لحظه‌ای کلیدی در تکامل انسان است.

مدت‌هاست که دلایل از دست دادن دم در انسان، محققان را به خود مشغول است. برخی حدس می زنند که این امر می‌تواند به گذار ما از درخت‌نشینی به راه رفتن روی دو پا مربوط باشد. با این حال، مطالعۀ جدیدی که در مجلۀ نیچر منتشر شده است، برای اولین بار مکانیزم ژنتیکی زیربنای این تغییر تکاملی مهم را آشکار کرده است و روشن می‌کند که چه دلایلی باعث شد اجداد انسان را به سمت دوپا شدن سوق داده شوند.

نویسنده اصلی این مقاله، بو شیا (Bo Xia)، از موسسۀ مقررات‌گذاری بر مطالعات ژنتیکی (Gene Regulation Observatory, Broad Institute of MIT and Harvard, Cambridge)، پس از آنکه از ناحیۀ دنبالچه دچار آسیب دیدگی شد، این تحقیق را آغاز کرد. این رخداد باعث شد او به بررسی دلایل ژنتیکی از دست دادن دم بپردازد. شیا با استفاده از یک مرورگر ژنوم، عنصر اَلو‌وای (AluY) را شناسایی کرد، نوعی از «ژن پرش» که خود را در ژنی به نام تی‌بی‌اکس‌تی (TBXT) قرار می‌دهد.

کشف اَلووای هم نتیجۀ پژوهش‌های دامنه‌دار بود هم کمی چاشنی شانس در آن دخیل بود. یکی از نویسندگان این مقاله، بر اهمیت این یافته تاکید می‌کند و می‌گوید که عناصر اَلو (Alu) که قبلاً به مثابۀ دی‌ان‌ای «نامطلوب» کنار گذاشته می‌شد، نقش مهمی در فرآیندهای ژنتیکی ایفا می‌کنند.

این مطالعۀ پیشگامانه نه تنها توضیح ژنتیکی برای از دست دادن دم در انسان‌های دوپا ارائه می‌دهد، بلکه درک ما را از نیروهای تکاملی که باعث دوپا بودن انسان می‌شوند، عمیق‌تر می‌کند. افزون بر این، پژوهش حاضر بر اهمیت بررسی عناصر ژنتیکی به‌ظاهر ناچیز و آشکار کردن نقش حیاتی آنها در شکل دادن به فرآیندهای پیچیده بیولوژیکی تاکید می‌کند. با ادامۀ چنین اکتشافاتی، اسرار تکامل انسان گشوده می‌شود و مطالعاتی از این دست می‌توانند بینش‌های ارزشمندی در مورد گذشتۀ تکاملی ما و مکانیزم‌های ژنتیکی زیربنای دگرگونی‌های اصلی آناتومیک انسان‌ها ارائه کنند.

انتهای پیام/

منبع: آنا

کلیدواژه: دم ژنتیک تکامل

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۹۰۹۶۵۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کشف جدید باستان‌شناسان: نگو حجر، بگو شجر!

در سال ۱۸۳۶، کریستین یورگنسن تامسن، یک عتیقه‌شناس دانمارکی، اولین شخصی شد که نظم را به ماقبل تاریخ آورد و نشان داد که انسان‌های اولیه اروپا سه مرحله از پیشرفت فناوری را پشت سر گذاشتند که در تولید ابزار منعکس شده است. گاه‌شماری اولیه، عصر حجر تا عصر برنز و عصر آهن، اکنون زیربنای باستان‌شناسی بیشتر دنیای قدیم است.

به گزارش خبرآنلاین، به گفته توماس تربرگر، باستان شناس و سرپرست تحقیقات در بخش میراث فرهنگی نیدرزاکسن در آلمان، تامسن به خوبی می‌توانست عصر چوب را جایگزین عصر حجر کند.

او گفت: «می‌توانیم فرض کنیم که ابزار‌های چوبی درست مشابه ابزار‌های سنگی، یعنی دو و نیم یا سه میلیون سال وجود داشته‌اند. اما از آنجایی که چوب رو به زوال می‌رود و به ندرت باقی می‌ماند، سوگیری حفظ نگاه ما به دوران باستان را مخدوش می‌کند. ابزار‌های سنگی اولیه به طور سنتی دوره پارینه سنگی پایین را مشخص می‌کنند که از حدود ۲.۷ میلیون سال پیش تا ۲۰۰ هزار سال پیش ادامه داشت. از هزاران سایت باستان شناسی که می‌توان به آن دوران نسبت داد، از کمتر از ۱۰ مورد چوب به دست آمده است.»

دکتر تربرگر سرپرست تیم تحقیقی بود که ماه گذشته در Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شد و اولین گزارش جامع در مورد اشیاء چوبی حفاری شده از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۸ در معدن زغال سنگ روباز در نزدیکی شونینگن در شمال آلمان بود. محموله غنی شامل دو دوجین نیزه کامل یا تکه تکه شده و چوب پرتاب دو نوک بود. قدمت این اشیاء به پایان یک دوره گرم بین یخبندان در ۳۰۰ هزار سال پیش می‌رسد، یعنی زمانی که نئاندرتال‌های اولیه جایگزین هومو هایدلبرگنسیس، پیشینیان بلافصل خود در اروپا شدند. پرتابه‌های کشف شده در سایت شونینگن، معروف به Spear Horizon، قدیمی‌ترین سلاح‌های شکاری حفظ شده در نظر گرفته می‌شوند.

در اواسط دهه ۱۹۹۰، کشف سه نیزه، به همراه ابزار‌های سنگی و بقایایی از ۱۰ اسب وحشی، ایده‌های رایج در مورد هوش، تعامل اجتماعی و مهارت‌های ابزارسازی اجداد انسان را تغییر داد. در آن زمان، اجماع علمی بر این بود که انسان‌ها لاشخور‌های ساده‌ای بودند که تا حدود ۴۰ هزار سال پیش بخور و نمیر زندگی می‌کردند.

دکتر تربرگر گفت: «معلوم شد که این انسان‌ها ابزار و سلاح‌هایی برای شکار بزرگ ساخته بودند. آن‌ها نه تنها برای شکار طعمه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند، بلکه به اندازه کافی رفتار‌های آن‌ها پیچیده بوده‌است تا قصابی و بریان کردن را سازماندهی کنند.

مطالعه جدید که در سال ۲۰۲۱ آغاز شد، بیش از ۷۰۰ قطعه چوب را از Spear Horizon مورد بررسی قرار داد، که بسیاری از آن‌ها در دو دهه گذشته در وان‌های سرد آب مقطر ذخیره شده بودند تا جلوی پوسیدگی آن‌ها گرفته شود و محققان بتوانند، رسوبات غرقابی را شبیه سازی کنند. این کار به کمک میکروسکوپ سه بعدی و اسکنر‌های میکرو سی تی که نشانه‌های سایش یا بریدگی را برجسته می‌کردند، انجام گرفت و محققان توانستند ۱۸۷ قطعه چوب را شناسایی کنند که شواهدی از شکافتن، خراشیدن یا ساییدگی را نشان می‌داد.

دیرک لدر، باستان شناس در نیدرزاکسن و نویسنده اصلی مقاله، می‌گوید: «تاکنون تصور می‌شد که شکافتن چوب فقط توسط انسان‌های امروزی انجام می‌شده است.

چوب صنوبر و کاج که به احتمال زیاد از درختانی که بر روی کوهی حداقل دو یا سه کیلومتر دورتر از محل کشف قطع شده بودند به دست آمده‌اند.

علاوه بر سلاح، مجموعه شامل ۳۵ شی نوک تیز و گرد بود که به احتمال زیاد در فعالیت‌های خانگی مانند سوراخ کردن و صاف کردن پوست استفاده می‌شد. آنمیکه میلکز، یک انسان شناس از دانشگاه ریدینگ که در این پروژه همکاری داشت، گفت: «همه آن‌ها از صنوبر و کاج تشکیل شده‌اند. چوب‌هایی که هم سخت و هم انعطاف‌پذیر هستند.»

از آنجایی که درختان صنوبر و کاج در سایت در دسترس نبوده‌اند، تیم تحقیقات به این نتیجه رسیدند که درختان بر روی کوهی در دو یا سه کیلومتر و یا حتی دورتر قطع شده‌اند. بررسی دقیق نیزه‌ها نشان داد که انسان‌های در عصر سنگ پروژه‌های نجاری خود را با دقت برنامه‌ریزی می‌کردند و از یک نظم خاص پیروی می‌کردند؛ پوست را جدا کنید، شاخه‌ها را بردارید، سر نیزه را تیز کنید، چوب را در آتش سخت کنید.

دکتر لدر گفت: «ابزار‌های چوبی از پیچیدگی فناوری بالاتری نسبت به ابزار‌های سنگی آن دوران برخوردار بودند.»

شاید شگفت‌انگیزترین کشف این باشد که برخی از نوک نیزه‌ها پس از شکستن یا کند شدن مجدداً تیز شده‌اند و برخی از سلاح‌های شکسته و خرد شده، صیقل داده شده و تغییر کاربری داده‌اند. تمام نیزه‌ها به جز یکی از آن‌ها، از تنه درختان صنوبر تراشیده شده و مانند نیزه‌های مدرن شکل داده شده‌اند و مرکز ثقل آن‌ها نیز در وسط ساقه قرار گرفته است.